کد مطلب:31883 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اعتقادات

شفاعت در روز قيامت به چه صورت و به دست چه شخصي مي باشد ؟

شفاعت در روز رستاخيز بي حساب و بي قيد و شرط نيست بلكه برنامه دقيقي دارد ، هم در مورد شفاعت كننده وهم در مورد شفاعت شونده و هم در مورد نوع جرمي كه فرد گنهكار مرتكب گرديده ، تا استحقاق و شايستگي در افراد براي شفاعت كردن و شفاعت شدن وجود نداشته باشد ، شفاعت معنا نخواهد داشت از اينرو طبق آيات قرآن كريم شفاعت شامل حال افرادي مي گردد كه راه حق را با تلاش و كوشش پيموده اند ولي ممكن است در اين مسير گرفتار لغزشهايي شده باشند كه موجب يأس و نااميدي در آنان گردد ودر نتيجه از ادامة راه حق باز مانند ، لذا در منطق قرآن و اسلام شفاعت به عنوان نيرويي محرك ، انسانها را ترغيب مي كند تا از ادامة راه حقمأيوس نگردند و به گنهكار مؤمن نويد مي دهد كه اگر لغزش از شما سر زد ، شفيعاني هستند كه به اجازة خداوند رحمان شما را شفاعت كنند. (1)

امام كاظم ( از امام علي ( نقل مي فرمايد كه پيامبر( فرمود : شفاعت من براي كساني است كه گناهان كبيره مرتكب مي گردند آنگاه امام كاظم عليه السلام در توضيح مطلب مي فرمايد هر فرد با ايماني كه مرتكب گناهي مي شود، طبعاٌ پشيمان خواهد شد و پيامبر فرموده پشيماني از گناه ، توبه است و كسي كه پشيمان نگردد ، مؤمن واقعي نيست و شفاعت براي او نخواهد بود و عمل او ظلم است و خداوند مي فرمايد ظالمان دوست و شفاعت كننده اي ندارند. (2)

قرآن مجيد در تأييد اين كلام نبوي مي فرمايد : توبه و استغفار مجرمان مقدمه اي براي شفاعت پيامبر (ص) مي باشد. (3)

و نيز مي فرمايد : شفاعت فرشتگان شامل افرادي مي گردد كه اهل ايمان و پيرو طريق الهي مي باشند. (4)

از مجموع آيات قرآن مجيد و نيز مجموع روايات منابع شيعه و سني استفاده مي شود كه شفيعان روز جزا متعددند ، براي آشنايي بيشتر به ذكر برخي روايات در اين باره مي پردازيم.

_ شخص رسول الله ( ، نخستين شفيع روز جزا پيامبر ( است. (5)

_ انبياء الهي . تمام انبياء از شفيعان روز قيامتند . پيامبر ( مي فرمايد : پيامبران به تمام كساني كه از روي اخلاص به وحدانيت خداوند گواهي دهند ، شفاعت مي كنند و آنها را از دوزخ خارج مي كنند. (6) _ فرشتگان . پيامبر( مي فرمايد در آن روز به فرشتگان و انبياء و شهدا اجازه داده مي شود كه شفاعت كنند. (7)

- ائمه معصومين و شيعيان حقيقي انان . علي ( مي فرمايد:براي ما شفاعت است و براي دوستان ما نيز مقام شفاعت است.(8)

_ علما ، دانشمندان و نيز شهدا . پيامبر ( مي فرمايد : روز قيامت نخست انبياء شفاعت مي كنند ، سپس علما بعد از آنها شهدا.(9)

_ قرآن كريم .علي عليه السلام مي فرمايد : بدانيد قرآن شفاعت كننده اي است كه شفاعش پذيرفته مي گردد. (10)

_ سالخوردگان با ايمان . پيامبر( ص) مي فرمايد : هنگاميكه انسان به نود سالگي برسد و در طول عمل ، در مسير ايمان سير كرده باشد ، خداوند گناهان او را مي بخشد وشفاعت او را در خانواده اش مي پذيرد . (11)

_ عبادات . پيامبر ( مي فرمايد : روزه و قرآن براي بندگان در قيامت شفاعت مي كنند. (12)

_ اعمال نيك . بعضي روايات دلالت بر اين دارد كه اعمال نيك مانند امانتي كه انسان در حفظ آن كوشيده است نيز در قيامت شفاعت مي كنند. (13)

_ خداوند رحمان . پيامبر مي فرمايد : در قيامت پيامبران و فرشتگان و مؤمنان شفاعت مي كنند آنگاه خداوند مي فرمايد شفاعت من باقي مانده . (14)

نكته قابل توجه اينكه ، طبق برخي روايات گاهي شفاعت ، زماني شامل حال مؤمن گنهكار مي گردد كه مدتي در جهنم به سر برده و عذاب الهي را چشيده باشد. امام صادق ( مي فرمايد : اي شيعيان به اتكاء شفاعت ما گناه نكنيد، به خدا سوگند شفاعت ما به كساني كه مرتكب فحشاء شده باشند ، نمي رسد مگر پس از آنكه مدتها عذابهاي دردناك الهي را بچشند و هول و ترس جهنم را ببينند . (15)

و نيز مي فرمايد : عده اي را درآتش مي سوزانند تا سوخته و سياهمي گردند و در چنين زماني شفاعت شامل آنان ميشود و از جهنم خارج مي گردند . (16)

اما گروهي هم هستند كه شفاعت شامل حالشان نمي گردد كه به برخي روايات در اين باره اشاره مي كنيم :

_ پيامبر ( فرمود : شفاعت من به خواست خدا به كساني مي رسد كه با ايمان از دنيا بروند و مشرك نباشند . (17)

_ امام حسن (مي فرمايد : پيامبر فرمود ، شفاعت من شامل اصحاب كبائر مي شود غير از مشرك و ستمكار.

كه اگر مقام پيامبران مرسل و فرشتگان مقرب الهي براي چنين فردي شفاعت كنند ، شفاعت آنان پذيرفته نمي شود .(18)

_ امام صادق ( همچنين مي فرمايد مؤمن دوست خود را شفاعت مي كند مگر اينكه دوست او دشمن اهل بيت يعني (ناصبي) باشد كه اگر تمام پيامبران مرسل و فرشتگان مقرب الهي براي چنين فردي شفاعت كنند، شفاعت آنان پذيرفته نميشود. (19)

امام صادق ( همچنين مي فرمايد: شفاعت ما به كسي كه نماز را سبك بشمارد , نمي رسد.(20)

_ علي عليه السلام مي فرمايد : كسي كه شفاعت پيامبران را تكذب كند شفاعت نمي شود. (21)

_ پيامبر (ص) مي فرمايد كسي كه فرزندان و ذرية مرا آزار دهد ، شفاعت نمي شود . (22) و نيز مي فرمايد : شفاعت من به دو نفر نمي رسد ؛ سلطان ستمگر و غاصب و خيانتگر در دين كه به سبب بدعت از دين خارج شده باشد. (23)





منابع و مآخذ :

1_ تفسير نمونه ج 13 ص 304

2_ تفسير برهان ج 3 ص 57 بنقل از تفسير نمونه ج 1 ص 230

3_ نساء _ 64

4_ مؤمن _ 7

5_ صحيح مسلم ج 2 ص 130 بنقل از تفسير نمونه ج 25 ص 257

6_ مسند احمد_ج 3 ص 12 بنقل از همان منبع

7_ مسند احمد_ ج 5 ص 43 بنقل از همان منبع

8_ خصال صدوق _ ص 624 بنقل از همان منبع

9_ سنن ابن ماجه _ ج 2 ص 1443 _ بنقل از همان _ روح المعاني ج 28 ص 26

10_ نهج البلاغه خطبه 176 _ بنقل از همان منبع .

11_ سمند احمد ج 2 ص 89 بنقل از همان منبع

12_ همان بنقل از همان منبع

13_ مناقب اين شهر آشوب ج 2 ص 14 به نقل از همان منبع

14_ صحيح البخاري _ ج 9 ص 149 _ بنقل از همان منبع

15_تفسير قمي ص 417 _ بنقل از معاد يا سير تكاملي انسان _ غلامرضا سلطاني ص 72

16_ بحار الانوار ج 8 _ ص 361 بنقل از همان منبع

17_ مسند احمد ج 2 ص 426 بنقل از همان منبع ص 76

18_ خصال شيخ صدوق _ ص 355 بنقل از همان منبع

19_ ثواب الاعمل ص 251 به نقل از همان.

20_ كافي ج 3 ص 207 بنقل از همان

21_ عيون ج 2 ص 66 بنقل از همان ص 77

22_ سفينه البحار ج 1 ص 706 بنقل از همان.

23-همان